GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARININ (KİRA GELİRLERİNİN) BEYANI

GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARININ (KİRA GELİRLERİNİN) BEYANI

I-GİRİŞ:

 

Bilindiği üzere, Mart ayı gelir vergisi mükellefleri açısından, beyanname verme ayı olup özellikle kira geliri elde eden çok sayıda mükellef bulunmaktadır. Gelir Vergisi Kanununda belirtilen malların veya hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak ifade edilmektedir ve gelir vergisine tabi tutulmaktadır. Bu yazımızda gayrimenkul sermaye iratlarının beyanı ile ilgili konulara özet olarak değinilecektir.

 

II-GAYRİMENKUL SERMAYE İRADI KAPSAMINA GİREN UNSURLAR:

 

Kira gelirine konu mal ve haklar, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde sayılmıştır. Bunlar;

“1-Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı,

2-Voli mahalleri ve dalyanlar,

3-Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri,

4-Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,

5-Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar,

6-Telif hakları,

7-Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları,

8-Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri,” olarak sayılmıştır.

 

Bunların kiraya verilmesinden elde edilen gelirler Gayrimenkul Sermaye İradı olarak vergilendirilmektedir.

 

III-VERGİLEME ESASLARI:

 

-Gayrimenkul Sermaye İradında gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlanmıştır. Tahsil esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekmektedir. Alınan çek bedelleri de nakden tahsilat sayılır.

-Mükellefler tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılır. Ancak, gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin yapıldığı yılın değil, gelirin ilgili olduğu yılın hasılatı olarak kabul edilir. Örneğin; 2015, 2016 ve 2017 yılları kira gelirleri topluca 2015 yılında tahsil edilirse, her yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan edilecektir. Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde tahsilatın yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak gayri safi hasılat belirlenir.

-Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2016 takvim yılı için 3.800,00 TL’si gelir vergisinden istisna edilmiştir. Mesken kira geliri istisnasından, kira gelirlerini tam ve doğru olarak beyan edenler yararlanacaktır.

-Ticari, zirai veya mesleki kazançları dolayısıyla yıllık beyanname vermek zorunda olanlar ile istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarı (2016 takvim yılı için 110.000 TL) aşanlar bu istisnadan faydalanmazlar.

-Mesken kira gelirleri istisnası kişiye bağlı bir istisna olduğundan, gayrimenkulün hisseli olması halinde her bir hissedar, istisnadan ayrı ayrı tam olarak yararlanır. Ya da bir kişinin birden fazla konutundan kira geliri elde edilmesi durumunda bir defa istisnadan yararlanılacaktır.

-Kira gelirinin vergilendirilmesinde, elde edilen gelirin net tutarı iki farklı şekilde tespit edilebilmektedir. Bunlar Götürü Gider Yöntemi (Hakları kiraya verenler hariç) ile Gerçek Gider Yöntemi dir.

-Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler. Götürü Gider yöntemini seçen mükellefler, kira gelirlerinden istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın % 25’i oranındaki götürü gideri gerçek giderlere karşılık olmak üzere indirebilirler. Hakları kiraya verenler, götürü gider yöntemini uygulayamazlar.

-Gerçek gider yönteminde ise mükellefler götürü gider yerine gerçek gider yöntemini seçerek diledikleri takdirde, Gelir Vergisi Kanunun 74. Maddesinde yazılı giderleri belgelendirmek kaydıyla beyanlarından indirebilirler.

 

-Kira geliri elde eden mükelleflerin, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamelerini 01-25 Mart 2017 tarihleri arasında beyan etmeleri gerekmektedir. 25 Mart 2017 tarihi hafta sonuna rastladığından beyannameler 27 Mart 2017 Pazartesi akşamına kadar verilebilecektir. Beyannameler mükellefin ikametgâhın bulunduğu yer vergi dairesine verilebilir. Beyan edilen vergiler Mart ve Temmuz ayında olmak üzere iki taksitle ödenebilir.

 

-Beyana tabi gelir sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret ise, vergi dairesinden alınacak kullanıcı kodu, parola ve şifreyi kullanmak suretiyle yıllık gelir vergisi beyannamesi elektronik ortamda doğrudan gönderilebileceği gibi elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları aracılığıyla da gönderilebilir. Beyannameler, “Hazır Beyan Sistemi” aracılığıyla internet ortamında verilebilir.

 

 

 

 

                                                                                   Mahmut Bülent YILDIRIM

                                                                                       Yeminli Mali Müşavir

                                                                                          E. Vergi Müfettişi